SRAM kontra UCI: spór o limit przełożeń zmienia kolarstwo szosowe
Spór pomiędzy SRAM a Międzynarodową Unią Kolarską (UCI), rozpoczęty we wrześniu 2025 roku, odsłania złożoność regulacji technicznych w kolarstwie szosowym. Limit przełożeń wprowadzony przez UCI, tzw. Maximum Gear Ratio Standard, zakładający maksymalne przełożenie 54×11, wywołał gwałtowną reakcję producentów i zespołów. Decyzja Belgijskiej Komisji Konkurencji (BCA) o tymczasowym zawieszeniu tej normy wskazuje na rozbieżności między potrzebą bezpieczeństwa na trasie a zasadami wolnej konkurencji oraz innowacji technologicznych.
Tło i znaczenie „Maximum Gear Ratio Standard"
W ostatnich latach UCI konsekwentnie poszukuje sposobów na poprawę bezpieczeństwa podczas wyścigów szosowych, gdzie prędkość i dynamika bywają czynnikami decydującymi nie tylko o wynikach, ale i o ryzyku kontuzji. Wprowadzenie limitu przełożeń do 54×11 miało na celu ograniczenie ekstremalnie twardych biegów, które mogą zwiększać prędkość i utrudniać kontrolę nad rowerem w trudnym terenie lub podczas zjazdów.
Nowa norma nie została jednak dobrze przyjęta przez producentów sprzętu, zwłaszcza przez SRAM, który nie dysponuje ofertą spełniającą te wymagania. Oznaczało to dla wielu zespołów konieczność rezygnacji ze sprawdzonych komponentów oraz kosztowną zmianę strategii sprzętowej jednego z głównych partnerów technicznych.
Wpływ na zawodników i zespoły
Wprowadzenie limitów bez konsultacji ze środowiskiem i producentami spotkało się z krytyką jako działanie nieprzejrzyste i potencjalnie dyskryminujące. Zawodnicy, zwłaszcza korzystający z napędów SRAM, stali wobec niepewności co do dozwolonego sprzętu oraz potencjalnych konsekwencji wykluczenia z najważniejszych wyścigów.
Rola Belgijskiej Komisji Konkurencji (BCA)
9 października 2025 roku BCA podjęła kluczową decyzję, zawieszając tymczasowo stosowanie Maximum Gear Ratio Standard podczas wyścigów pod egidą UCI. Uzasadnieniem było ryzyko „poważnych i trudnych do naprawienia szkód” dla SRAM oraz profesjonalnych zespołów. Komisja wskazała również na brak transparentności i procedur konsultacyjnych przy wprowadzaniu standardu.
Kluczowe aspekty decyzji BCA
- Zakaz stosowania jakichkolwiek innych ograniczeń dotyczących przełożeń dyskryminujących konkretne systemy napędowe.
- Wezwanie UCI do zawieszenia nowych przepisów do 13 października 2025 r.
- Groźba kar finansowych w przypadku naruszenia decyzji.
- Zapowiedź dalszej kontroli i analiz prawnych w sprawie.
Reakcja UCI i dalsze kroki
Międzynarodowa Unia Kolarska potwierdziła otrzymanie decyzji BCA i zawiesiła testy nowego standardu zaplanowane na Tour of Guangxi. UCI zapowiedziało apelację, argumentując, że celem przepisów jest bezpieczeństwo zawodników poprzez kontrolę prędkości i dynamiki jazdy.
Komunikat UCI
UCI wyraziło zaskoczenie ingerencją organu konkurencji w sprawę dotyczącej regulacji bezpieczeństwa sportowego, podkreślając jednak swoje zaangażowanie w rozwój bezpiecznych zasad. Organizacja wskazała na konieczność przestrzegania procedur i transparentności, zapowiadając dalsze prace nad regulacjami.
Stanowisko SRAM – walka o innowacje i uczciwość
Ken Lousberg, CEO SRAM, podkreślił, że decyzja BCA to istotne zwycięstwo dla firmy oraz zwolenników otwartych, transparentnych i uczciwych regulacji w kolarstwie. Przypomniał, że innowacje technologiczne muszą współgrać z bezpieczeństwem, a decyzje regulacyjne powinny wynikać z dialogu między wszystkimi interesariuszami – producentami, zespołami i organizacjami.
Wspólne stanowisko zespołów
Dziewięć czołowych zespołów zawodowych wsparło stanowisko SRAM, podkreślając, że skuteczna i uczciwa regulacja to nie tylko kwestia sprzętu, ale całej strategii rywalizacji oraz rozwoju dyscypliny.
Znaczenie dla kolarstwa wytrzymałościowego
Decyzja BCA ma dalekosiężne konsekwencje dla środowiska kolarstwa wytrzymałościowego. Tymczasowe zawieszenie limitu daje czas na analizy, dostosowanie oferty sprzętowej oraz lepsze przygotowanie merytoryczne dla kolejnych rozstrzygnięć.
Korzyści dla zawodników i trenerów
- Spokój i większa elastyczność w doborze sprzętu w najbliższym czasie.
- Wzmocnienie dialogu między producentami, organizacjami i zespołami.
- Potencjał do opracowania zniuansowanych przepisów dopasowanych do realiów sportowych.
Rekomendacje dla środowiska kolarskiego
- Monitorowanie rozwoju sytuacji prawnej i regulacyjnej.
- Aktywna współpraca zespołów i producentów w procesie konsultacji nowych norm.
- Skupienie się na bezpieczeństwie poprzez doskonalenie techniki jazdy i taktyki, nie tylko poprzez restrykcje sprzętowe.
- Promowanie innowacji w sprzęcie łączących postęp techniczny z troską o zdrowie i komfort zawodników.
Sekcja sprzętowa: Analiza ofert napędów pod kątem limitu przełożeń
| Marka | Model | Główne cechy | Waga (g) | Materiał | Przeznaczenie | Cena (PLN) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| SRAM | Red eTap AXS | Bezprzewodowy, 12-biegowy, brak wersji 54×11 | 2250 | Aluminium, karbon | Profesjonalne kolarstwo szosowe | 14999 |
| Shimano | Dura-Ace R9200 | Mechaniczny i elektroniczny wariant, max przełożenie 54×11 dostępne | 2300 | Aluminium, karbon | Kolarstwo szosowe, triathlon | 13999 |
| Campagnolo | Super Record EPS | Elektroniczny napęd, kompatybilny z dużymi przełożeniami | 2200 | Aluminium, karbon | Kolarstwo szosowe wyczynowe | 16000 |
Rekomendacje sprzętowe
- Początkujący: Shimano Tiagra – stabilna, ekonomiczna grupa, łatwo dostępna, choć może nie spełniać wymagań limitu precyzyjnie.
- Średniozaawansowany: Shimano 105 R7100 – dobra relacja cena/jakość, wsparcie wersji 11-rzędowej z kablowym MMA.
- Zaawansowany: SRAM Red eTap AXS / Shimano Dura-Ace R9200 – najwyższa jakość, nowoczesne rozwiązania, obecnie w stanie wyzwań norm technicznych.
Sekcja treningowa: Przygotowanie zawodników do zmieniających się regulacji
- Regularna analiza przełożeń pod kątem dystansów i profili tras wyścigów.
- Trening techniki jazdy na różnych biegach oraz rozwijanie efektywności pracy zespołowej.
- Utrzymanie formy wytrzymałościowej pozwalającej na adaptację do różnych warunków sprzętowych.
- Monitoring zmian regulacyjnych i szybkie wdrażanie wskazówek sprzętowych w plan treningowy.
Dynamiczna sytuacja wokół limitów przełożeń w kolarstwie podkreśla potrzebę otwartego dialogu oraz elastyczności środowiska na zmieniające się wyzwania technologiczne i regulacyjne. Wszystkie strony – od producentów, przez organizatorów, po zawodników i trenerów – powinny współpracować, aby sport rozwijał się w zgodzie z zasadami fair play, bezpieczeństwa i innowacji.